Ауру жұқтырған адам есік тұтқасын ұстаған кезде вирус жабысып, келесі тұтқаны ұстаған адамға алақанына мезетте жұғады. Коронавирус өміршең келеді, ол мыс бетінде 4 сағат, картон бетінде – 24 сағат, пластмасса және темірдің бетінде – үш тәулік бойы сақталады.

Бүгінгі интеллектуалдық және технологиялық ресурстарды қолдана мақсатты түрде мұндай «химераны» құру мүмкін емес. Оған біздің әлі де болса ақылымыз жете қойған жоқ. Мәселе жаратылыс эволюциясында, дәлірек айтсақ табиғаттың «революциясында». Айрықша жетілген биотеррорист – табиғат болып тұр. Адамзат өз әрекеттерімен эволюциялық үрдісті тездетіп, ол өз кезегінде адам баласына үлкен қауіп төндіретін вирустарды туғызды.

Коронавирустар адамзатпен бірге 55 миллион жылдан бері бар, ал біздің планетамызда шамамен 4 миллиард жылдай өмір сүріп келеді. Олардың мінсіз таратушылары – жарқанаттар болып табылады.

Егер сізде немесе жақындарыңызда «Бастың сақинасы» болса – ол көпшілік ойлайтындай жай ғана бастың ауруы емес екендігін білген жөн. Бастың сақинасынан зардап шегетіндер ауруға көне алмайды. Алайда әдеттегідей өмір сүруге тырысады.

Қазіргі таңда дәрігерлер жүрек-қан тамырлары аурауларының қауіп факторларын яғни гипертониялық ауруды, қант диабетін және қандағы холестериннің жоғары деңгейін тиімді емдей бастады. Бұл аурулардың алдын-алу үшін аспиринді қолданудың қажеті жоқ.

Адамзат баласы бұған дейін SARS-CoV-2 короновирусына тап болған емес. Сол себепте адамдарда оған қарсы тұра алатын иммунитет те қалыптаспаған. Мәселені вакцина шешер еді. Алайда оны жасап шығару бірнеше ай уақыт жұмсалады. Оның тиімділігі мен адам өміріне қауіпсіздігін толық анықтау үшін кемінде 1 жыл қажет. Ал бұл тым ұзақ уақыт.

Ерлі-зайыптылардың қарым-қатынасарын сақтау мақсатында «Ерлі-зайыптылардың терапиясы» (Couple and Relationship Therapy) журналында жарияланған зерттеу нәтижелері SMS-хабарламалар мен мәтіндік хат алмасу адамдарды бөлектенуге ерекше әсер ететінін көрсеткен. Гипотезаны дәлелдеу мақсатында ғалымдар сауалнама жүргізіп, оған 18-25 жас аралығындағы романтикалық қарым-қатынастағы 276 адам қатысқан екен.

Е дәрумені ағзада антиоксидант рөлін атқарады, яғни жасушаларды еркін радикалдармен келтірілген зақымданудан қорғауға көмектеседі. Ағза бактериялар және вирустармен күресетін иммундық жүйенің қызметін жақсарту үшін Е дәруменіне мұқтаж. Ол қан тамырларын кеңейтіп, тромбтардың түзілуін болдырмайды.

Көктемге қарай біз әлсізденіп, көп сырқаттанып жатамыз, өйткені организм қыстан шаршайды және табиғи себептерге байланысты дәрумендердің жетіспеушілігі байқалады. Себебі, көкөністер мен жемістер – дәрумендердің негізгі көзі – қыста қол жетімсіз және олардағы дәрумендердің ұзақ сақталу кезінде күшінің азаюы, бұзылуы мүмкін. Сондықтан, салауатты әдеттермен қаруланып, көктемді қарсы алу өте маңызды. Ғалымдардың пікірінше, жақсы әдеттермен тәрбиелену үшін екі апта жеткілікті екен. Көктемде қандай әдеттерді ұстану керек?

Бүкіл әлемдегідей, Қазақстанда да артық салмағы бар немесе семіздікке шалдыққан балалар саны күрт өсуде. Бүгінгі таңда әрбір 7-ші қазақстандық бала артық салмақ қосуда немесе семіздікке шалдығуда. Сонымен қатар, балалардың семіруі көптеген аурулардың (жүрек-қан тамырлары, диабет, ортопедиялық проблемалар, психикалық бұзылулар және т.б.) пайда болу қаупін арта түседі.

Филадельфиядағы Пенсильвания университетінің жанындағы Тәуліктік биоритмдердің нейробиологиясын және ұйқыны зерттеу орталығының ғалымдары 5000-нан астам адамның қатысуымен зерттеу жүргізген болатын. Бұл зерттеуде адамның денсаулық жағдайына түнгі ұйқының ұзақтығы тікелей әсер ететіні анықталған. Зерттеуге қатысушылардың 4-6 сағат (тәулігіне) ұйықтағандарында 6 сағаттан көп ұйықтағандарға қарағанда қандағы холестериннің жоғары деңгейі және артериялық қысымның жоғарлауы екі есе жиірек орын алып отырған.

Соңғы кезде Instagram және басқа да интернет-платформаларда басты кейіпкерлері күлкілі әрі сүйкімді жануарлар болып табылатын бейнероликтер көбеюде.

Мұндай бейнероликтер неліктен көп және адамдар не үшін оларды көруге құмар келеді? Біз жауабын тапқандаймыз.

Жануарлар жайлы бейнеролитер қарап уақытын жұмсайтын адамдар біз ойлағандай жалқау емес екен, керісінше ақылды болса керек. Мұндай бейнероликтер көңіл-күйді көтеріп қана қоймай, мидың белсенділігін арттырады екен.

Егер сіз жаңа жылды ішімдікпен асыра тойлауды жоспарлаған болсаңыз, онда ертеңінде унитазды құшақтап, «Құдайым-ау, бұл не үшін?» деп ренжіген кейіптегі отырысыңызға таң қалудың керегі жоқ. Әрине, ол сіздің жеке таңдауыңыз, дегенмен әр нәрсенің салдары бар. Жалпы мастықтың салдарымен қалай күресу керектігі жөнінде ғылыми негізделген нақты ұсыныстар бар. Төмендегі жеті кеңеске құлақ асыңыз!