Aýyr jiti respıratorlyq sındromy (AJRS, atıptik pnevmonııa) – bul vırýstyq respıratorlyq aýrý. Álemde AJRS aýrýyna shaldyqqan adam eń alǵash 2003 jyly Azııada tirkeldi. Bul vırýs epıdemııasy toqtatylǵanǵa deıin, búkil álemge birneshe aıdyń ishinde taralyp ketken bolatyn.
AJRS – aýrýy adam ómirine asa qaýipti. Atıptik pnevmonııanyń sımptomdary mynadaı bolyp keledi:
• Joǵary temperatýra;
• Bas aýrýy;
• Deneniń aýyrsynýy;
• Qurǵaq jótel;
• Pnevmınııasy (keıingi kezeńderánde)
Qalaı qaraǵanda da, atıptik pnevmonııa saý adamdarǵa aýrý adammen jaqyn baılanys jasaǵanda juǵatyn kórinedi. AJRS dem alý arqyly beriledi. Vırýsy bar adam jótelgende, nemese túshkirgende vırýstar túkirik nemese silekeı tamshylarymen ózge adamnyń kózine, murnyna, aýzyna tıip ınfektsııa taralady eken. Sondaı-aq: súıiskende, qushaqtasqanda, tamaq nemese sý ishetin ydysty birge qoldanǵanda, ınfektsııalanǵan adammen jaqyn otyryp sóıleskende bul vırýstyń juǵý qaýpi basym baıqalatyny belgili boldy.
Atıptik pnevmonııa epıdemııasynyń shyqqan jerine saıahattap baryp jatsańyz mindetti túrde gıgıenany qatań saqtańyz, qolyńyzdy jıi sabyndap jýyp turyńyz sonda ǵana vırýs juqtyrýdyń aldyn alasyz. Qazirgi ýaqytta atıptik pnevmonııanǵa qarsy dári dármekter joq. Ǵalymdar testileý múmkindikterin qoldana otyryp aýrýǵa daýa bolatyn dáriler men ekpe joldaryn qarastyrýda.
Tegter:
Atıptik pnevmonııa
Pnevmonııa
Aýyr jiti resspıratorly sındrom
SARS