Mazmuny
H1N1 tumaýy (shoshqa tumaýy) – bul H1N1 tumaýy vırýsynan týyndaǵan muryn, tamaq jáne ókpe ınfektsııalyq aýrýy.
Tumaý – tynys joldarynyń vırýsty ınfektsııasy bolyp tabylady. Ol jótel, tynys alýdyń qıyndyǵy, qyzba, bas aýrýy, bulshyq etterdegi aýrý men álsizdik sımptomdarymen sıpattalady. Vırýs adamnan adamǵa aýa-tamshylary arqyly taralady.
H1N1 vırýsynyń erte formalary shoshqalarda anyqtalǵan. Ýaqyt óte vırıs ózgerip (mýtatsııalanyp), adamdarǵa da juǵa bastady. H1N1 jańa vırýs bolyp tabylady, ony alǵash ret adamnan 2009 jyly anyqtady. Ol dúnıe júzine tez taralyp ketti.
2010 jyly tumaý merziminde H1N1 vırýsy jappaı ınfektsııa shaqyrmaǵan bolatyn. Arnaıy vaktsına qajet bolmady, alaıda H1N1 vırýsy álgi kúnge deıin únemi (merzimdik) vaktsınalaý baǵdarlamasyna kiretin 3 vırýstyn biri bolyp tabylady.
H1N1 vırýsy quramynda shoshqa eti bar jáne basqa da taǵamdardy, aýyz sýyn qabyldaý arqyly, sonymen birge basseınde, saýnada, monshada shomylý arqyly berilmeıdi.
Kez-kelgen vırýs adamnan adamǵa myna jaǵdaılarda beriledi:
• Tumaýmen aýyratyn kez kelgen adam jótelse nemese túshkirse, al qorshaǵan adamdar sol aýamen dem alsa
• Tumaý vırýsy ornalasqan jerdegi esik tutqasyn, jazý ústelin nemese kompıýterdi qolmen ustap, keıin óz kózyn, aýyzyn nemese murynyn ustaǵanda
• Tumaýmen aýyryp jatqan balany nemese eresek adamdy kútim jasaǵanda, ózinniń shyryshty qabattaryn ustasa
Shoshqa tumaýy; A tobyndaǵy H1N1 tumaýy
Tegter:
shoshqa tumaýy
H1N1vırýsy
tynys alýdyń qıyndaýy
qyzba
vaktsınatsııa